Tên miền (domain) là tên của một địa chỉ dẫn đường đến website trên internet. Thay thế cho những địa chỉ IP được đánh dấu bằng những con số khó nhớ.
Với việc cho phép sử dụng địa chỉ dạng chữ cái không trùng nhau thay cho dãy số, tên miền cho phép người dùng Internet dễ tìm kiếm và liên lạc với các trang web và bất kỳ dịch vụ liên lạc dựa trên IP nào khác. Cho phép nhiều địa chỉ IP có thể được gán vào một tên miền, và ngược lại. Điều này có nghĩa là một máy chủ có thể có nhiều vai trò (như lưu trữ nhiều website độc lập), hoặc cùng một vai trò có thể được trải ra trên nhiều máy chủ. Một địa chỉ IP có thể được gán cho vài máy chủ.
Tổng quan về tên miền
Hoạt động đăng ký tên miền được giám sát bởi Công ty quản lý tên và số hiệu cấp phát Internet gọi là ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers). ICANN quản lý việc Domain nào có thể đăng ký và chứa trung tâm cơ sở dữ liệu tên miền trỏ tới đâu.
Domain là những “khu vực” để xây dựng website (giống như xây nhà hay cao ốc thương mại) và những tên miền “chất lượng” cao, cũng sẽ có giá trị cao, thường do tiềm năng xây dựng thương hiệu trực tuyến, dùng trong quảng cáo, tối ưu hóa bộ máy tìm kiếm, và nhiều tiêu chí khác.
Một số công ty đã đưa ra các tên miền để đăng ký với giá thấp, hay thậm chí miễn phí với nhiều hình thức giảm trừ chi phí cho nhà cung cấp. Các công ty này thường đòi hỏi các Domain lưu trữ trên website của họ phải nằm trong một framework hay Network gồm nhiều quảng cáo gắn xung quanh nội dung của người giữ tên miền, từ đó giúp nhà cung cấp thu lại lợi nhuận. Việc đăng ký Domain thường miễn phí nếu DNS đó còn mới. Người nắm giữ Domain (thường gọi là chủ tên miền) có thể đem trao đổi mua bán hoặc tặng một số lượng vô hạn các Domain con (tên miền thứ cấp). Ví dụ: Domain chủ cấp 1 là mimoviet.com thì tên miền cấp 2 là tenmiencon.mimoviet.com hoặc tên miền cấp 3 là seo.tenmiencon.mimoviet.com tùy theo nhu cầu.
Một website trên internet cần ít nhất 2 thành phần là web server hay web hosting và tên miền để hoạt động bình thường.
- Web server là một máy tính chứa file và database tạo nên website của bạn. Rồi gửi nó đi ra internet mỗi khi có người truy cập vào site của bạn từ máy chủ họ.
- Tên miền là tên mọi người gõ lên trình duyệt, sau đó vì tên miền đã trỏ về địa chỉ web server, nên trình duyệt có thể gửi yêu cầu truy cập web server đó. Nếu không có tên miền, mọi người phải nhớ chính xác địa chỉ IP của server mỗi khi truy cập – việc này thì khó có thể xảy ra.
Bài viết bên dưới sẽ giải thích rõ hơn về các khái niệm cho bạn.
Phân loại Domain khác nhau
Domain không phải nhất thiết có tiêu chuẩn nào, mặc dù phần mở rộng .com chiếm hơn 46.5% thị trường website toàn cầu. Vẫn còn đó nhiều Domain khác có thể chọn thay thế như .org và .net. Nhìn chung, các loại tên miền thông dụng có thể kể đến là:
TLD – Top level domain là gì?
TLD là viết tắt của ‘top-level domain’ – Domain cấp cao nhất – là phần mở rộng sau dấu chấm cuối cùng của domain name, ở cấp đầu tiên của hệ thống tên miền trên Internet. Có hàng ngàn TLDs ngoài kia có thể đăng ký và các TLDs phổ biến nhất là .com, .org, .net và .edu .mobi .blog .xyz….
Danh sách domain của TLDs được quản lý bởi một tổ chức gọi là Internet Assigned Numbers Authority (IANA) và có thể xem toàn bộ tại đây. IANA có danh sách TLDs bao gồm cả ccTLDs và gTLDs, mà chúng tôi sẽ nói ngay sau đây.
TLDs có thể được chia thành hai loại khác: các tên miền cấp cao nhất của quốc gia (ccTLDs) và các Domain cấp cao chung (gTLDs) như ta thường thấy. Nếu bạn có ý định kinh doanh chuyên nghiệp và sử dụng website lâu dài. Hãy luôn chọn gTLD hoặc ccTLD.
CCTLD – Country-code top-level domain là gì?
Domain cấp cao nhất của quốc gia (ccTLDs – country-code top-level domain) là một loại của TLDs được sử dụng để xác định một quốc gia cụ thể. Ví dụ .us cho United States (Mỹ) và .vn cho Việt Nam và .cn cho Trung Quốc. Chúng thường được dùng bởi các công ty có website riêng phục vụ cho thị trường nhất định và là dấu hiệu cho thấy người dùng đã truy cập đúng địa chỉ.
gTLDs – Generic top-level domain là gì?
Domain cấp cao chung (gTLDs – generic top-level domains) là một top-level domain quan trọng nhất mà không phụ thuộc vào mã quốc gia. Nhiều gTLDs được dành cho mục đích sử dụng cụ thể, như .edu hướng đến các tổ chức giáo dục. Nhưng do đặc thù chung chung của internet, website của bạn không cần phải thỏa tiêu chí nào để đăng ký một tên miền gTLD. Đây cũng là lý vì sao tên miền .com không hẵn dành cho mục đích thương mại (commercial).
Các ví dụ khác của gTLDs là .mil (quân đội), .gov (chính phủ), .org (phi lợi nhuận và tổ chức), và .net, ban đầu định dành cho nhà cung cấp internet (ISPs) nhưng sau này được mọi người dùng cho nhiều mục đích.
Các loại domain name khác
Mặc dù các Domain trên được dùng nhiều nhất, vẫn có nhiều biến thể khác mà có thể bạn có thể quan tâm và sử dụng.
Tên miền thứ cấp
Tôi đang nói đến những Domain ngay bên dưới top-level domain name. Để dễ hiểu thì chúng tôi sẽ đưa ra ví dụ: Các công ty Anh thường dùng tên miền .co.uk thay vì .com, và nó là ví dụ điển hình của tên miền cấp 2. Một loại tên miền cấp hai khác là .gov.uk, thường được dùng bởi các tổ chức chính phủ, và .ac.uk, thường được dùng bởi các trường đại học và học viên.
Subdomains
Subdomains là Domain mà webmaster sau khi đã mua Domain có thể tạo ra nhiều subdomain khác nhau để tách biệt cac dịch vụ của website ra. Webmaster có thể trỏ subdomain về một server khác và nó sẽ hoạt động bình thường như một top level domain đặc biệt trong các hoàn cảnh như bạn đang chạy một chiến dịch quảng cáo, hoặc các nội dung khác biệt hoàn toàn so với web chính.
DNS là gì?
DNS (Domain Name System) là hệ thống phân giải Domain, cho phép thiết lặp liên kết giữa một Domain và một IP của máy chủ, giúp cho người truy cập chỉ cần nhớ các tên miền mà không cần phải quan tâm đến các địa chỉ IP bằng số.
Việc quản lý DNS và cấu hình chính xác DNS để Domain hoạt động với host cũng như các dịch vụ khác là một điều mà mọi quản trị website đều thực hiện rất thường xuyên.
Làm thế nào để đăng ký một tên miền?
Việc đăng ký Domain bắt đầu bằng việc kiểm tra tên miền trước. Hầu hết các nhà đăng ký đều cho phép bạn gõ tên miền mong muốn để kiểm tra tên miền đó có ai sở hữu chưa. Mỗi nhà cung cấp dịch vụ đăng ký Domain khác nhau sẽ có hệ thống khác nhau để trả lời cho câu hỏi quy trình đăng ký tên miền.
Làm thế nào để transfer domain (thay đổi nhà đăng ký dịch vụ)
Transfer Domain là thuật ngữ chỉ việc chuyển đổi nhà đăng ký. Domain name có thể được transfer giữa các nhà đăng ký lẫn nhau. Điều kiện để chuyển tên miền thành công là:
- Domain đã được đăng ký hoặc lần chuyển đổi cuối là 60 ngày trước hoặc hơn
- Domain không ở trong tình trạng Redemption (chờ mua lại) hoặc Pending Delete (chờ xóa).
- Bạn có domain’s authorization code (mã sở hữu) (EPP code).
- Thông tin chủ sở hữu phải hợp lệ và dịch vụ bảo vệ thông tin tên miền (whois) phải được tắt.
Mặc dù transfer domain không phải là điều bắt buộc, nhưng tiện lợi hơn và dễ dàng để quản lý hơn nếu hosting và domain ở cùng một nơi.
Tên miền hết hạn thì bao lâu mua lại được?
Thông thường, bạn và bất kỳ ai cũng sẽ có thể mua lại domain hết hạn sau khoảng 75 ngày.
Con số này có thể khác nhau tùy từng TLD khác nhau, bạn có thể liên lạc với nhà đăng ký domain để hỏi chính xác ngày có thể mua lại domain.
Lưu ý, trong khoảng thời gian chờ domain được đưa ra ngoài Internet, chủ hiện tại của tdomain có quyền khôi phục và gia hạn domain, có hoặc không có phí khôi phục, bằng cách liên hệ trực tiếp với nhà đăng ký.
Thương hiệu cá nhân và tổ chức gắn với tên miền
Việc cá nhân hay công ty có lấy được một Domain trùng với nhãn hiệu hàng hóa hay không sẽ ảnh hưởng rất lớn đến thương hiệu của công ty. Nếu công ty xây dựng thương hiệu dựa trên một tên gọi nhưng lại không sở hữu tên miền đó, điều đó có thể dẫn đến việc lượng người dùng sẽ đổ sang một trang của người chủ Domain khác. Nếu đó là của một đối thủ cạnh tranh, vấn đề sẽ rất nghiêm trọng.
Việc quảng bá để phát triển một thương hiệu lớn hiện nay liên quan chặt chẽ tới khả năng đồng bộ nhãn hàng với một Domain. Bất kỳ một sự nhầm lẫn nào cũng có thể dẫn đến việc mất đi lượng truy cập và số lượng khách hàng tiềm năng vào tay của đối thủ cạnh tranh.
