Trong thiết kế, in ấn ảnh bitmap khi phóng to sẽ mờ và hiện nhiều ô vuông (răng cưa). Ảnh vector vẫn giữ được độ sắc nét và không có ô vuông. Đây là một trong những kiến thức cơ bản cần có để thiết kế một ấn phẩm chất lượng. Bài viết sau sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về hai loại ảnh này.
Khái niệm ảnh vector và ảnh bitmap
- Ảnh Vetor là gì?
Ảnh Vector được làm từ khái niệm vector trong toán học. Chúng tạo ra bởi tập hợp các đường vector (đường thẳng và đường cong) với nhau, từ đó tạo nên các hình tròn hoặc hình đa giác.
Ảnh vector sử dụng các phần mềm đồ họa vector để tạo ra các sản phẩm, các bức ảnh vector. Ảnh vector được lưu phổ biến dưới dạng: PDF, CMD, AI, CDR, SVG, CMX, WMF và DXF. Phần mềm chuyên dụng để chỉnh sửa vector, ảnh vector là Adobe Illustrator và Corel.
- Ảnh bitmap là gì?
Ảnh Bitmap (Raster Image) – hay còn gọi là ảnh mành hóa trong kĩ thuật. Là loại ảnh dùng một loạt các pixel (điểm ảnh) để biểu thị hình ảnh. Mỗi pixel (điểm ảnh) là một hình vuông được gán một vị trí và giá trị màu cụ thể tạo nên hình ảnh.
Định dạng phổ biến của bitmap được sử dụng trên web là PNG, JPG, BMP, TIFF, JPEG và GIF. Phần mềm chuyên dụng để chỉnh sửa ảnh bitmap là Adobe Photoshop.
Độ phân giải hình ảnh là gì ?
Độ phân giải hình ảnh hay còn gọi là độ phân giải màn hình. Độ phân giải là số điểm ảnh tính trên 1 đơn vị diện tích (inch). Đơn vị dùng trong kỹ thuật là pixel per inch (còn gọi là ppi hoặc pixel/inch).
Hình ảnh hiển thị trên sản phẩm công nghệ thường là 72 ppi. Hình ảnh trên file in ấn độ nét cao khoảng 150 – 300 dpi.
Làm sao để phân biệt file ảnh vector và file ảnh bitmap?
Do tính chất của hai loại ảnh này khác nhau nên chúng có định dạng file khác nhau.
- File vector:
Thường được làm qua các phần mềm thiết kế đồ họa như Adobe Illustrator và Corel. Do đó, khi phóng ra kích thước lớn sẽ không bị bể ảnh. File ảnh vector nhẹ hơn file ảnh bitmap do nó chỉ chứa những màu sắc cơ bản.
Các định dạng file ảnh vector thường gặp là: .cdr (corel), .psd (photoshop), .ai (illustrator), .esp, .pdf. Những định dạng này thường đi kèm với phần mềm thiết kế tạo ra ảnh đó.
- File bitmap
File ảnh bitmap là file tập hợp bởi nhiều điểm ảnh pixel. Nếu mật độ pixel càng nhiều thì hình ảnh càng sắc nét. Cũng giống như điện thoại hay máy tính, nếu số lượng điểm ảnh càng lớn thì màn hình càng rõ nét.
Ảnh đồ họa bitmap là loại ảnh đã xuất ra dưới dạng ảnh. Nếu ảnh bitmap nhỏ khi phóng to sẽ bị bể ảnh, mờ đi. Các định dạng mở rộng ảnh bitmap là: .jpg, .jpeg, .tip, .gif. Ảnh bitmap độ phân giải cao sẽ ít bị răng cưa khi phóng to. Còn những ảnh kích thước nhỏ hoặc độ phân giải thấp thì ngược lại.
Các phần mềm chỉnh sửa ảnh phổ biến hiện nay là gì?
Các phần mềm chỉnh sửa ảnh vector bao gồm:
- Adobe Illustrator
- CorelDRAW
- Xara Xtreme
- Serif DrawPlus
- Inkscape
Các phần mềm chỉnh sửa ảnh bitmap bao gồm:
- Microsoft Paint
- Adobe Photoshop
- Corel Photo-Paint
- Corel Paint Shop Pro
- The GIMP
Ưu điểm và nhược điểm của ảnh vector
- Ưu điểm
Khi thay đổi kích thước của ảnh vector, bạn vẫn sẽ có hình ảnh chất lượng tốt, không bị mờ. Bạn có thể thoải mái phóng to hay thu nhỏ hình ảnh mà không sợ bị mờ, vỡ hay làm giảm chất lượng của hình.
Khi in ấn nên lưu file vector để dễ chỉnh sửa sau này và độ sắc nét cao. Ngoài ra, file vector rất thích hợp để in ấn các sản phẩm khổ lớn như logo, backdrop, standee, banner.
- Nhược điểm
Ảnh vector không phù hợp để tạo ra các ảnh thực. Ngoài ra, ảnh vector còn bị giới hạn các tone màu cơ bản nên khi xử lí file vector, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc xử lí màu hơn.Ngoài ra, do các đường nét trên file được tạo từ 1 màu duy nhất. Người dùng không thể thấy điểm ảnh nên xử lý không được tốt nhất.
Ưu điểm và nhược điểm của ảnh bitmap
- Ưu điểm
Ảnh bitmap có nhiều hiệu ứng in và màu đa dạng hơn vector, nên rất phù hợp cho bạn chỉnh sửa hình ảnh chuyên nghiệp và sửa đổi ấn phẩm in ấn chuyên sâu. Những kho ảnh tải trên mạng hầu hết là ảnh bitmap.
Ngoài ra, hiện nay có khá nhiều phần mềm thiết kế hỗ trợ bạn chuyển và xử lý ảnh bitmap. Khi làm xong có thể chuyển từ phần mềm này sang phần mềm khác mà không bị giảm chất lượng. Ảnh bitmap thích hợp để in các ấn phẩm quảng cáo khổ nhỏ như poster, card visit, tờ rơi, bìa tạp chí…
Điều quan trọng cần lưu ý là chất lượng in ấn đẹp hay không tùy thuộc vào độ phân giải và kích thước ảnh bitmap.
- Nhược điểm
Cấu trúc ảnh bitmap sẽ bị thay đổi khi thu nhỏ, phóng to hình ảnh. Số lượng điểm ảnh sẽ tăng lên hoặc giảm đi theo tỷ lệ chỉnh sửa. Nếu tăng tỉ lệ ảnh lớn thì điểm ảnh chèn vào không đủ, gây ra tình trạng bể ảnh, mờ ảnh.
Để khắc phục tình trạng này, cần tăng mật độ các điểm pixel của ảnh. Hãy chú ý đến các đơn vị đo lường như DPI ( số chấm trên mỗi inch ) hoặc PPI ( số pixel trên mỗi inch ).
Các file ảnh bitmap đẹp sẽ in được nếu đạt chuẩn độ phân giải. Nếu không bản in sẽ không đẹp như kỳ vọng.
Lưu ý
Ảnh vector thường xuất phát từ phần mềm. Bạn không thể scan hình ảnh, lưu lại dưới dạng file vector mà không thông qua phần mềm chuyển đổi chuyên dụng.
Ngược lại, ảnh vector có thể được chuyển đổi dễ dàng sang ảnh bitmap. Quá trình này được gọi là rasterizing. Khi bạn chuyển đổi ảnh vector sang ảnh bitmap, bạn có thể chỉ định độ phân giải cho ảnh bitmap.
Điều quan trọng cần nhớ là luôn lưu file gốc ảnh vector trước khi chuyển đổi nó sang ảnh bitmap. Một khi chuyển đổi sang ảnh bitmap, ảnh sẽ mất tất cả các phẩm chất tuyệt vời khi ở trạng thái vector.
Ví dụ khi chuyển đổi một ảnh vector sang ảnh bitmap với kích thước 100×100 pixel và sau đó cần một ảnh bitmap lớn hơn; bạn cần phải quay lại file ảnh vector gốc và xuất ra ảnh có kích thước mới.
In ấn nên sử dụng loại file nào?
Việc sử dụng phụ thuộc vào loại sản phẩm cần in, mục đích sử dụng và chất lượng file của bạn.
Có thể nhận thấy ảnh vector thường được lựa chọn nhiều hơn bởi sự thay đổi kích thước linh hoạt, sản phẩm xuất ra yêu cầu ảnh ít dung lượng hơn ảnh bitmap. Bên cạnh đó, ảnh vector khi hiển thị trên màn hình độ phân giải cao hoặc máy in sẽ sắc nét hơn bitmap.
Tuy nhiên, hiện nay các thiết bị như máy in, máy chiếu đều sử dụng thiết bị raster, điều này có nghĩa là các ảnh vector cần phải chuyển sang dạng bitmap mới có thể xuất ra được. Vì thế ảnh bitmap vẫn đóng vai trò cần thiết, rất quan trọng đối với designer làm trong lĩnh vực thiết kế in ấn.
Ngoài ra, ảnh bitmap ( file .PSD, PNG, JPG, JPEG) vẫn sẽ cho ra những ấn phẩm chất lượng nếu file của bạn đúng kích thước và hình ảnh trong file không bị vỡ.
Lời kết
Hi vọng bài viết đã đưa đến cho bạn thông tin hữu ích về ảnh vector và ảnh bitmap. Đặc điểm cũng như những phần mềm hữu ích.
